İnmemiş Testis
Testisler, gebeliğin erken dönemlerinde karın içinde, böbreklerin alt kesiminde gelişmeye başlarlar. Gebeliğin ilerlemesi ile birlikte, aşağı doğru yer değiştirerek 7. ay civarında kasık kanalının iç ağzına yerleşirler. Bir süre bu bölgede beklerler ve doğuma yakın dönemde kasık kanalının içinden geçerek normal yerleşim yerleri olan torbalara inerler. Testislerin bu iniş yolu üzerinde, herhangi bir yerde duraklaması sonucu torbalara inememesine inmemiş testis denir. İnmemiş testis, zamanında doğmuş erkek bebeklerin %3-5’inde görülmektedir. Testislerin torbalara inişi, doğuma yakın dönemde gerçekleştiği için, prematüre yani erken doğmuş bebeklerde inmemiş testis görülme sıklığı %30’a kadar çıkmaktadır.
Testislerin inişi, doğumdan sonra kısa bir süre daha devam edebilir.Bu nedenle 1 yaşında inmemiş testis görülme oranı %1’e inmektedir. Özellikle prematüre bebeklerde testislerin doğumdan sonraki inişi daha belirgindir. Doğum sonrası iniş genellikle ilk 6 ayda gerçekleşmektedir. Altıncı aydan sonra torbalarda saptanamayan testislerin kendiliğinden inme ihtimali oldukça düşüktür. İnmemiş testis tek veya iki taraflı olabilmektedir. Testisler, karın içinde, kasık kanalında veya torbaların üst kesiminde yerleşmiş olabilirler.
İnmemiş testis genellikle aile tarafından veya rutin muayene sırasında çocuk doktorları tarafından fark edilmektedir. Hastalığın tanısı için muayene yeterlidir. Muayene sırasında çocuğun sakin, ortamın sıcak olması önemlidir. Çocuk ağlarken veya soğuk elle yapılan muayeneler yanıltıcı olabilir.
Sağlıklı sperm gelişimi ve hormon üretimi için testislerin, vücut ısısından 2-3 derece daha soğuk bir ortamda bulunmaları gereklidir. Bu soğuk ortam, ancak torbalarda sağlanmaktadır. İnmemiş testiste, testis olması gerekenden daha sıcak bir ortama maruz kaldığı için testiste hem yapısal hem de kimyasal bazı değişiklikler ve hasar gelişmektedir. Sıcak ortama maruz kalınan süre ile oluşan hasar genellikle doğru orantılıdır. Yani süre uzadıkça hasar belirginleşir ve testiste küçülme olabilir. İnmemiş olan testisteki hasar, normal olarak torbaya inmiş diğer sağlıklı testisi de etkilemekte ve her iki testis birden zedelenmektedir. Testiste oluşan hasar, kısırlığa ve bir takım kanserlerin gelişimine neden olabilmektedir. İnmemiş testislerde karşılaşılabilecek bir diğer tehlike de, testis torsiyonu denen, testisin kendi etrafında dönmesi sonucu kan dolaşımının bozulup saatler içerisinde canlılığını yitirmesi durumudur. Torsiyon riski, inmemiş testislerde torbaya yerleşmiş normal testislerden daha fazladır.
Tüm bu riskler nedeniyle inmemiş testisin mutlaka tedavi edeilmesi gerekmektedir. İnmemiş testiste hormon tedavisinin yeri yoktur. Cerrahi tedavi gereklidir. Ameliyat, testisin yerleşim yerine göre, genellikle 6 ay ile 1 yaş arasında yapılmalıdır. İlk 6 aylık dönemdeki takipte testisin kendiliğinden inişi saptandı ise, ameliyat bir süre geciktirilebilir. Buna karşın, karın içi yerleşimli testislerde ameliyat daha erken dönemde yapılmalıdır. Muayenede hiç ele gelmeyen karın içi yerleşimli testislerde, laparoskopik yani kapalı yöntemle ameliyat yapılması gerekmektedir. İnmemiş testis ameliyatı, günübirlik cerrahi bir işlemdir. Yani hastalara ameliyat sonrası aynı gün taburcu ediliriler. Karın içi yerleşimli testislerde laparoskopik yöntem kullanılacağı için hastanın bir gece hastanede kalması gerekebilir. Ameliyat sonrası ağrı kesiciler ile ağrı kontrolü kolaylıkla sağlanabilmektedir. Hastalar, ameliyattan 1-2 gün sonra günlük aktivitelerine rahatça dönebilmektedirler. Cerrahi tedavi, testiste oluşan hasarı geri çevirememektedir, ancak daha fazla hasar gelişimini önlemektedir. Bu nedenle, ameliyat kanser gelişim riskini ortadan kaldırmaz, ancak gelişebilecek kanserlerin erkekn tanısına imkan sağlar.
Testisler hareketli organlardır. Soğuk veya tehlike durumlarında refleks olarak kasık kanalına doğru çıkıp tekrar yerlerine inebilirler. Bu doğal bir savunma mekanizmasıdır. Bu refleksin aşırı kuvvetli olduğu duruma retraktil veya utangaç testisdenir. İnmemiş testis ile karışabilen bur durumda testis zaman zaman yukarı çıkıp tekrar torbaya inmektedir. İnmemiş testisten farklı olarak utangaç testisler, normal inişlerini tamamlamışlardır. Muayene sırasında testis torbaya rahatça indirilebilir ve bir süre torbada kalır. Gerçek bir hastalık olmayan bu durum, tedavi de gerektirmez. Ancak utangaç testislerin, nadir de olsa gerçek inmemiş testise dönme ihtimali olduğu için ergenlik dönemine kadar takip edilemse gereklidir.
Eğer çocuğunuzun torbasında testisini saptayamıyorsanız mutlaka bir çocuk cerrahına danışmalısınız.
Uz.Dr. Mine Fedakar Şenyücel İnmemiş Testisi Anlatıyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder